برای انسان نخستین درهم رفتگی شاخه درختان و تنیدن تار عنکبوت منبع الهامی برای پی بردن به رمز و راز بافندگی شد.
انسان‌های اولیه ابتدا با ترکه‌های درختان و ساقه گیاهان به کمک انگشتان خود، ریسمان، طناب و کمربند بافتند و سپس پوست حیوانات را با بهره‌گیری از نخ گیاهی، به‌نوعی پوشش و لباس تبدیل نمودند.
علاوه بر این با مطالعه مستندات باستان‌شناسی، مشخص گردیده که 25 الی 30 هزار سال پیش بشر حصیر و زنبیل و از الیاف درخت نارگیل و برگ‌های آن، تور ماهیگیری و زنبیل حمل ماهی می‌بافته است. همچنین از پوست یک نوع درخت توت، پارچه و لباس تولید می‌کردند که امروزه، در مناطق جنوب شرقی آسیا نیز از همین پوست درخت در تولید کیسه برنج استفاده می‌شود.
در جهت پیشرفت صنعت نساجی، پس از عصر گیاهان (چوب) و آتش، سه اختراع کاغذ، خیش و چرخ و همچنین کشف آهن، بسیار حائز اهمیت بودند؛ اختراع کاغذ به سبب آنکه در حقیقت منسوجی از گیاهانی چون پاپیروس در چین، مصر و ایران بود، اختراع چرخ به‌دلیل اینکه پایه و اساس ماشین‌های مکانیکی و بافندگی و ریسندگی محسوب می‌شد و همچنین کشف آهن که دلیل پیشرفت صنعت فلزکاری بود.
گذری بر قرون
منسوجات ابریشمی و پشمی در قرن 18 میلادی با خلق آثار هنری پارچه در زمان قاجاریه، بافندگی و گلدوزی ایران را به اوج رساند و در قرن 19 میلادی نیز پارچه از روسیه نیز وارد ایران شد.
Suspendisse Ullamcorper – Parturient Consectetur
بخشی از کتاب «فروپاشی قاجار و برآمدن پهلوی (گزارش کنسولگری‌های انگلیس 1922) (آمار سال 1299-1300 خورشیدی) ترجمه: غلامحسین میرزا صالح(1387) ص 345-346 منسوجات ایران _ یکی از علل انحطاط اقتصادی ایران که در نتیجه آن، اوضاع عمومی را به هم پیچیده، همانا احتیاج به مصنوعات خارجه است، عدم توجه به غفلت ما مردم کوته نظر را به جایی رسانیده که هر ساله مبلغ هنگفتی از بقایای ثروت اجدادی به دامن اجابت ریخته و حتی برای کفن و دفن اموات مجبوریم که دست تکدی به کارخانجات خارجه دراز نمائیم. چنانچه به احصائیه 1298 گمرک مراجعه شود، ملاحظه خواهید نمود:
- واردات منسوجات خارجه 369، 767، 173 قران
- صادرات که فقط عبارت از قالی است 860، 807، 4 قران
- اضافه واردات بر صادرات 509، 959، 167 قران
Suspendisse Ullamcorper – Parturient Consectetur
امروز صادراتی نداریم، فرضاً هم که در مقابل واردات هنگفت چیزی باشد، نه مشتری خوبی در بازار دنیا برای آن است و نه این خواهش‌های گوناگون متجملین و متفنین را تکافو می‌کند، پس لازم آید که چو دخلت نیست، خرج آهسته تر کن.
…امیدواریم… نه تنها قشون دولت علیه ملبس به البسه وطنی شوند، بلکه سایرین هم تأسی نموده و از این راه خدمت شایانی به هیئت جامعه ایرانی بنماید.
Suspendisse Ullamcorper – Parturient Consectetur
کارخانجات نساجی اولیه، به‌دلیل معاهده ترکمنچای (1207) نمی‌توانستند از حمایت دولت بهره‌مند شوند. این قرارداد، تعرفه واردات 5 درصد را اعلام کرد. در همان سال‌ها (حدود 200 سال قبل)، یک سوم جمعیت پارس جنوبی را کشت و کشاورزی و 284 کارگاه نساجی در اصفهان شکل گرفته بود و رو به تعطیلی رفتند و برای بقا به واردات اروپایی متکی شد و نتوانست با واردات ارزان تر از هند و اروپا به‌ویژه بریتانیا و روسیه رقابت کند.
بافندگی و گلدوزی و فرش‌بافی هنوز جزء اصلی صنایع دستی ایران در 200 سال قبل محسوب می‌گردد و استفاده از نخ‌های فلزی (بخصوص طلا) و تلفیق با نخ‌های حیوانی در این دوران متداول گردید.
شکوفایی نساجی در ایران
سال 1281 کارخانجات نخریسی در سمنان و سال 1287 در تبریز راه‌اندازی شد و در سال‌های 1310 الی 1317 حداقل 29 کارخانه نساجی با مقیاس بزرگ توسط دولت و سرمایه‌گذاران خصوصی راه اندازی شد که 8 کارگاه در اصفهان و به‌دنبال آن یزد با دو کارگاه و کرمان و ساری. صنایع کشبافی و جوراب‌بافی
1319 تعداد کارخانجات نخریسی به 76 کارخانه رسید و کارخانجات نساجی مدرن با 24500 کارگر فعال شدند. سال 1328 تولید داخلی صنعت نساجی بیش از 55 درصد نیاز کشور را تأمین می‌کرد و در 1329 به اوج خود رسید و مصرف پارچه به دو برابر رسید. عمده مواد اولیه خام نساجی در آن سال‌ها از کشت پنبه تأمین می‌گردید.
Imperdiet augue
در سال 1340 رکورد اقتصادی باعث کاهش تقاضا شد که کمتر از تولید بود و بسیاری از کارخانجات تعطیل گردید و این صنعت از دولت خواست تا واردات منسوجات را ممنوع کند. بین سال‌های 1341الی 1345 دولت سرمایه‌گذاری‌های خارجی را ممنوع کرد و باعث شد صنعت نساجی به‌دنبال صادرات رود و در سال 1351 توانست 6 درصد صادرات داشته باشد. ممنوعیت واردات در سال 1348 (هنگامی که افزایش درآمد منجر به افزایش تقاضا گردید)، برداشته شد و در دهه 1349 تورم بیش از حد اقتصادی تأثیر منفی بر رقابت صنعت داشت و چون این صنعت کارگر محدود بود، با افزایش دستمزدها، هزینه‌های بالای تولید را به‌همراه داشت. با این راه صنعت نساجی به‌دلیل تقاضای بالای داخلی و پشتیبانی قوی دولت به رشد خود ادامه داد.
Ullamcorper posuere
بین سال‌های 1359 الی 1372 ظرفیت تولید رشد کرد ولی همچنان تقاضای داخلی را پوشش نمی‌داد.
صنعت نساجی ایران متشکل از شرکت‌های ریسندگی، بافندگی، کشبافی، رنگرزی و چاپ فعالیت چشمگیر از الیاف طبیعی و سپس الیاف مصنوعی رشد کرد و اقلام اصلی نساجی، پتو، فرش دستبافت، فرش ماشینی، بافت‌های پشمی، انواع پارچه و پوشاک تولید نمود.
بین سال‌های 1363 الی 1376 حدود 55 میلیون قطعه پارچه در ایران تولید گردید و پس از طی دوران رکود ناشی از واردات بی‌رویه پارچه از چین، در بخش تولید پارچه‌های سنگین با ورود تکنولوژی و ماشین‌های مدرن در اواخر سال 1396 یکی از بزرگترین خطوط تولید در خاورمیانه در شکور راه‌اندازی گردید و درحال تولید پارچه‌های تاری حلقوی و پودی حلقوی از الیاف مصنوعی (پلی استر) جزء افتخارات ملی است.
و اما در رابطه با تولید پارچه رومبلی، با توجه به آثار موجود در موزه‌ها و کتب تاریخی هرچند صندلی کشف شده مفتولی کوچک دراملش به 3500 سال قبل در موزه ایران باستان نشانگر استفاده از صندلی و نشیمن‌ها از هزاران سال قبل در ایران هست ولی به‌طور کلی در فرهنگ و سنت ایرانیان، نشستن و خوراک خوردن و خوابیدن در قرن‌های متمادی به روی زمین بوده است و تخت‌نشینی فقط منحصر به پادشاهان بوده است.
در نتیجه از یکصد سال قبل، استفاده از انواع میز و صندلی و تخت و مبل در بخش عیان‌نشین متداول گردیده و کم کم در زندگی اقشار مختلف بخصوص از پنجاه سال گذشته در شهرهای بزرگ و از سال‌های 1370 رفته رفته در فرهنگ شهرهای کوچک و حتی روستانشینان رخنه نمود.
Parturient fusce
بافت پارچه‌های تزئینی و پرده توسط دستگاه‌های بافندگی توسط داربست‌های چوبی عرضی و افقی به‌صورت تار و پودی به‌همراه اختراع آلت تارکش (تارگرزان) پس از پوشاک و پارچه البسه، بافته شد و از دوران پهلوی اول برای انواع صندلی و مبل مصرف یافته و انواع رومیزی، روتختی، پرده، رویه تشک و بالشت و همچنین با ظهور راه آهن برای صندلی قطار و در پی آن، صندلی خودرو و غیره شکل گرفت.
از سال‌های 1310 ساخت مصنوعات چوبی بخصوص مبلمان رو به صنعتی شدن رفت و با راه‌اندازی اولین کارخانه نئوپان‌سازی در چمخانه از ضایعات جنگل و کشاورزی در سال 1325، مبلمان صفحه‌ای و کمدسازی، صندوق‌سازی، میز و تخت و غیره رو به افزایش یافت.
هرچند صنایع مبلمان قدمت صنایع نساجی را نداشت ولی به‌دلیل تنوع محصولات چوبی از گهواره و نانو، پیشرفت بسیار بالایی را همراه داشت.
Adipiscing aptent
با پیشرفت صنایع مبلسازی و درودگری از حدود یکصد سال قبل، تولید پارچه‌های رومبلی ابتدا از پشم گوسفند و بز یا تکنولوژی بافت تار و پودی در یزد و مشهد شکا گرفت و سپس از الیاف مصنوعی بافت پارچه‌های مختلف برای مبل‌های سلطنتی و استیل (کلاسیک) رشد نمود و به‌دلیل تقتضای بازار از کشورهای ترکیه و چین نیز وارد گردید.
اواخر دهه 50 به دلیل انقلاب در کشور و پس از آن در دهه 60 به‌دلیل جنگ با عراق، صنایع مبلمان ایران به‌دلیل اولویت نداشتن در سبد کالای ضروری مردم، وارد رکود شد. اما از دهه 70 بخصوص اواخر دهه 70 با ورود تکنولوژی‌های مدرن در بخش ماشین‌آلات و تقاضای بازار، صنایع مبلمان ایران رشد نمود و در پی آن صنایع جانبی چون صنایع شیمیایی، ابر و اسفنج و همچنین صنایع پارچه رومبلی رشد چشمگیری در تقاضا پیدا کرد.
پیشرفت تولید پارچه رومبلی از نخ پنبه‌ای (الیاف طبیعی) و کتان (سانتوک) از کتان که جزء الیاف طبیعی است و سپس مخمل که ابتدا از الیاف طبیعی و در ادامه از الیاف مصنوعی ویسکوز و پلی استر تولید گردید با تقاضای بسیاری مواجه شد. از طرفی با افزایش فزاینده مبلمان مدرن بخصوص پارچه‌ای مانند مبلمان راحتی، کناپه‌ها و انواع صندلی ناهارخوری، اداری، انواع سرویس خواب و تخت و پرده و دیوارپوش‌های پارچه‌ای در دهه‌های گذشته، نیاز به پارچه‌های تاری حلقوی و پودی حلقوی را چندین برابر پارچه‌های تاری پودی نمود.
امروزه پارچه‌هایی با الیاف مصنوعی با نوع بافت‌های حلقوی با تکنولوژی‌های نانو، پارچه‌هایی با شاخص‌های کیفی ضدباکتری، مقاوم به آب، مقاوم به اشتعال و حریق و غیره را بعث گردید و رفته رفته در کنار مبلمان ایران محصول قابل صادرات با ارزش افزوده بالا را رقم می‌زند.
وضعیت فعلی صنایع مبلمان و پارچه رومبلی ایران
براساس آمار برگرفته از سایت‌های مرکز آمار ایران و وزارت صنعت معدن و تجارت، اتاق بازرگانی ایران و همچین اتاق اصناف ایران و بررسی کدهای فعالیت و مشاغل (آیسیک) آمارهای ذیل استخراج گردیده: (تا پایان سال 1400)
صنایع مبلمان
- تعداد 238 واحد بزرگ بالاتر از 50 نفر پرسنل با تولید میانگین 15 دست هفت نفره در روز با احتساب 300 روز کاری در سال، 1170000 دست هفت نفره مبل و میز و صندلی ناهارخوری در سال تولید می‌کنند.
- تعداد 2871 واحد متوسط کمتر از 50 نفر و کارگاه‌های حدود 10 نفر تولید و تعمیر و رویه‌کوبی و روکش مبلمان به‌طور میانگین روزانه 2 دست هفته نفره در مجموع 300 روزکاری، معادل 1722600 دست تولید نموده‌اند.
- سهم صادرات انواع مبلمان شمال نشیمن‌های راحتی و استیل، صندلی‌های ناهارخوریو آشپزخانه، مبلمان صفحه‌ای شامل کمد، تخت، کابینت آشپزخانه، مبلمان اداری و حدود 60 میلیون دلار در سال 1400 بوده است.
- واردات مبلمان در پنج سال گذشته به کشور ممنوع بوده و یا بصورت قطعه نیمه‌ساخته یا قاچاق و پیله‌وری از مبادل غرب و جنوب کشور وارد چرخه مصرف گردیده است.
تعداد واحد تولید پارچه رومبلی از نوع تاری پودی و تعداد واحد صنعتی و صنفی تولید پارچه رومبلی از نوع تاری حلقوی و پودی حلقوی درحال فعالیت می‌باشند.
نتیجه‌گیری
با توجه به تاریخچه و پیشینه صنایع نساجی و مبلمان و میزان جمعیت حدود 85 میلیون نفره تا سال 1401 و تعداد خانوار شهری و روستایی …
با در نظر گرفتن فرهنگ و رسوم، پیشرفت و سطح زندگی مردم و همچنین شرایط آب و هوایی و جغرافیایی کشور که تماماً به سلیقه و میزان مصرف مبلمان مرتبط خواهد بود.
حدود 2800000 ست هفت نفره مبلمان نشیمن و پذیرایی و ناهارخوری در سال تولید می‌گردد که حدود 1200000 ست مبلمان کلاسیک (استیل) و 1600000 ست مبلمان مدرن پارچه‌ای را رقم می‌زنند، لذا با احتساب 12.5 مترمربع پارچه تاری پودی معادل 15 میلیون مترمربع و 30 مترمربع پارچه تاری حلقوی و پودی حلقوی برای آمار مبلمان فوق، معادل 48 میلیون مترمربع و میزان 63 میلیون مترمربع نیاز پارچه رومبلی ایران را خواهیم داشت.
در صورتیکه میزان تولید پارچه تاری پودی کشور———-متر مربع و تاری حلقوی ———— مترمربع می‌باشد.
به جرأت می‌توان گفت که صنایع نساجی کشور با تخصص پارچه رومبلی بعنوان بازوی قوی و قدرتمند در کنار صنایع مبلمان ایران جهت بهینه‌سازی مصرف داخلی و صادرات مبلمان خواهد ایستاد.
منابع و ماخذ
- ربیع، داور(1383)، تولدی دیگر، نشریه چوب و کاغذ، شماره دهم، ص 16
- صدری، نسرین، 13، بافندگی ایران، از سنتی تا صنعتی، نشریه ایاز، شماره 2 و 3
- میرزا صالح، غلامحسین، 1387، فروپاشی قاجار و برآمدن پهلوی(کنسول‌گری انگلیس 1922)، صفحه 345
- تاریخچه صنعت نساجی(سایت‌های اینترنتی، گوگل سرچ)
- سایت اتاق اصناف ایران، کد آیسیک صنایع و صنوف
- سایت مرکز آمار ایران
- سایت وزارت صمت، کد آیسیک صنایع
Mauris torquent mi eget et amet phasellus eget ad ullamcorper mi a fermentum vel a a nunc consectetur enim rutrum. Aliquam vestibulum nulla condimentum platea accumsan sed mi montes adipiscing eu bibendum ante adipiscing gravida per consequat gravida tristique litora nisi condimentum lobortis elementum. Ullamcorper ante fermentum massa a dolor gravida parturient id a adipiscing neque rhoncus quisque a ullamcorper tempor. Consectetur scelerisque ullamcorper arcu est suspendisse eu rhoncus nibh.
Mauris torquent mi eget et amet phas ellus eget ad ullam corper mi a ferm entum vel a a nunc conse ctetur enim rutrum. Aliquam vestibulum nulla condi mentum platea accumsan sed mi montes adipiscing eu bibendum ante adipiscing gravida per consequat gravida tristique litora nisi condimentum lobortis elem entum. Ullamcorper ante ferm entum massa a dolor gravida parturient id a adipiscing neque rhoncus quisque a et ullam corper tempor. Conse ctetur ellus scelerisque ullamcorper montes gravida.
