تقویت صنعت نساجی ایران میتواند به جایگزینی مد با لباس‌های خانگی کمک کند، اما موانعی وجود دارد. ایران همانند تمامیت جهان در سال‌های اخیر به دلیل همه‌گیری کووید و همچنین جنگ اقتصادی اختلالات گسترده‌ای را در زنجیره تامین تجربه کرده است. این امر دسترسی به طیف وسیعی از کالاها و خدمات برای تولید کنندگان و همچنین مصرف کنندگان را محدود کرده است.
در ایران، چالش‌های ایجاد قراردادهای تجاری فی مابین شرکت‌های داخلی و خارجی افزایش یافته است که حوزه نساجی نیز دربر گیرنده این چالش هاست. بسیاری از ملزوماتو مواداولیه لباس‌هایی که مردم از بازار تامین می‌کنند را میتوان در داخل جستجو کرد.
کشت پنبه در ایران
بالغ بر 40 درصد از الیاف مورد استفاده در صنعت پوشاک در جهان از گیاهان یا حیوانات تامین می‌شود که پنبه بیشترین سهم را دارد. تولید منسوجات میتواند تجارت بزرگی در ایران باشد که اکنون اکثر فعالیت‌های مرتبط با این حوزه در خارج از کشور انجام می‌شود. با استناد به گزارش روزنامه ایرن در شهریور ماه سال جاری طی سالیان اخیر میزان تولید محصول پنبه افزایش یافته است و تا دو سال دیگر وابستگی این محصول به واردات به صفر خواهد رسید و ایران در تولید پنبه خودکفا خواهد شد.
تقویت صنعت نساجی ایران در وحله اول مستلزم دقت و توجه به کشت عمده این محصول در 18 استان کشور است. استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان، فارس و اردبیل و در حال حاضر کشت پنبه در مناطق جدیدی از استان‌های ایلام، لرستان، سیستان و بلوچستان و مناطق گرمسیر استان کرمانشاه آغاز شده است.
صنعت نساجی ایران تا سال گذشته 50 درصد پنبه مورد نیاز خود را از کشاورزان داخلی و 50 درصد آن از طریق واردات تأمین می‌کرد. این در حالی است که تا سال 1383 ایران در این زمینه خود کفا بود و گاها به برخی از کشورها این محصول را صادر کرده است. با کاهش خودکفایی، واردات این محصول اساسی از سال 83 شروع شد.
اکنون که برداشت پنبه بر چشم انداز 18 استان در ایران تسلط دارد، دقت بر این امر میتواند مسیری به سوی صنعت نساجی پایداتر و “بومی‌روی” ایران فراهم کند.
برای مشاهده و مطالعه سایر مقالات علی همتی، میتوانید مجله اٌیاز را مرور کنید
به گزارش از منابع خارجی از آنجایی که صنعت مد مسئول حدود 8 تا 10 درصد از انتشار کربن در جهان و نزدیک به 20 درصد تولید فاضلاب است از آنجایی که مصرف کنندگان به طور فزاینده‌ای در سطح جهانی به دنبال محصولات پایدارتر و مسئولانه‌تر هستند، تقویت هرچه بیشتر و بهتر صنعت نساجی میتواند به رفع مشکلات داخلی و سهیم بودن در زمین جهانی پاک کمک کند.
شرکت جهان اروم اٌیاز سهام‌دار 60 درصدی تولید پارچه رومبلی و پرده‌ای کشور و همچنین به عنوان بزرگترین واحد تولیدی پارچه رومبلی در خاورمیانه، تولید سبز را توسعه می‌دهد.
علی همتی، مدیر کارخانه نساجی ایاز، سه مزیت توسعه مجدد صنعت نساجی ایران را شناسایی وهمچنین چهار مانع برای دستیابی به این تعالی را برجسته کرد.
مزایای توسعه و حمایت از صنعت نساجی ایران
-
کاهش انتشار
علاوه بر بکار گیری محصولات دانش بنیان، تولد یک رویکرد احیا کننده برای تولید الیاف در ایران به حفظ طبیعت سبز و سوق به مسیر تولید سبز و کاهش صدمات ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای کمک خواهد کرد. استقرار سیستم تصفیه در صنایع بزرگ نساجی کشور میتواند انتشارات کربن یا فاضلاب را تا … درصد خنثی کند. (در این بخش باید به آمار دقیق نتایج سیستم تصفیه موجود در ایاز اشاره کرد) در روش های کشاورزی احیاکننده، مانند استفاده از کودهای آلی و کاهش خاک‌ورزی، نه تنها انتشار گازهای گلخانه‌ای از کودها، آفت‌کش‌ها و ماشین‌آلات را کاهش می‌دهد، بلکه به جذب کربن در خاک نیز کمک می‌کند که حالص آن تولید مواد اولیه سبز خواهد بود. انتشار گازهای گلخانه ای همچنین می تواند با کاهش حمل و نقل بین مراحل، پردازش مواد خام کاهش یابد.
-
تقویت مهارت‌ها و آگاهی پایداری
جوان سازی صنعت نساجی ایران میتواند به ارتباط مجدد مردم با مهارت ها، صنایع دستی و فرهنگ از دست رفته کمک کند. همچنین میتواند به آگاهی از پایداری و به تغییر سبک زندگی و عادات مصرف کمک کند، به ویژه زمانی که تولید مواد اولیه بدور از تمرکز گرایی در استان‌های مختلف قرار بگیرند.
-
رشد اقتصادهای محلی و روستایی
برای اقتصادهای روستایی، تجدید صنعت نساجی فرصت‌های شغلی را به همراه خواهد داشت و به طور بالقوه به ارتقای پایداری اقتصاد در ایران کمک خواهد کرد. با نگاه ساده به پیرامون زندگی خود نمونه بارز موفقیت چنین مدل کسب و کار مبتنی بر مکان را خواهیم دید. این کار برای بسیاری از دامداران، کارگران، بافندگان و… شغل به ارمغان می‌آورد و به ایجاد شهرت در سطح منطقه‌ای کمک می‌کند، گردشگری و سایر مزایای اقتصادی ایجاد می‌کند.
حال، در مورد چهار مانع!
-
محدودیت در منابع
آب در ایران به مقدار محدود برای کشت در دسترس است. تولید پنبه یا سایر محصولات مرتبط با پارچه یا پوشاک میتواند به زیان تولید مواد ملی غذا و انعطاف‌پذیری زنجیره‌های تامین مواد غذایی باشد، مگر اینکه زمین‌هایی که به دلیل مسائلی مانند آلودگی برای رشد مواد غذایی مناسب نیستند، استفاده شود. به سختی میتوان استدلال کرد که نساجی باید بر مواد غذایی اولویت داشته باشد، به خصوص در شرایط اقتصادی کنونی.
عکس: پنبه در یک مزرعه، درختان سبز، آسمان.
-
توسعه مهارت‌ها به زمان نیاز دارد
کشت پنبه با کیفیت و چرخاندن آن به پارچه ای باکیفیت، نیاز به مهارت زیادی دارد. از تولید الیاف و رنگ‌های طبیعی پارچه گرفته تا فرآوری آن در ایران و بسیاری از مهارت های مورد نیاز دیگر برای احیای این صنعت از دست رفته است. هرچند بخش دولتی و خصوصی برای احیای صنعت نساجی تلاش دارند، اما این امر زمان می‌برد و نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی دارد.
-
دستیابی به صرفه جویی
امکانات مورد نیاز برای تولید نساجی به عنوان مثال، مراحل فرآوری پنبه مانند کوبیدن و باز کردن، که در آن گیاه کوبیده و نرم می‌شود. درخارج از کشور انجام می‌شود. بسیاری از ابتکارات کوچک که به طور مستقل کار می‌کنند ممکن است برای کارآمد کردن اقتصاد تولید نساجی محلی با مشکل مواجه شوند. برای دستیابی به مقیاس کافی برای جذب سرمایه‌گذاری و بازگرداندن زیرساخت‌های فیزیکی لازم، به همکاری بیشتری نیاز است.
-
مستلزم حرکت فرهنگی
به دلیل افزایش همه جانبه هزینه‌ها، لباس‌های تولید شده در ایران گران‌تر تمام می‌شود. بنابراین ممکن است بخشی از محصولات کنار گذاشته شود و تنها محصول خاص باقی بماند، مگر اینکه جامعه این ایده را پذیرفته و به آن کمک کنند تا بخشی از یک انقلاب در صنعت نساجی و پارچه به صورت گسترده تشکیل شود. اما این امر مستلزم یک حرکت فرهنگی است.
صنعت نساجی ایران را نمی‌توان یک شبه رشد داد. احیای آن به حمایت طیف گسترده‌ای از مشاغل، مصرف کنندگان و جوامع متکی است. حمایت سیاسی همچنین برای ایجاد انگیزه برای بازسازی کارخانه‌ها، آموزش افراد و ترویج رشد صنعت به هم پیوسته “از مزرعه تا رخت آویز” مورد نیاز است.
